Ładowanie

Czy częste scrollowanie wpływa na koncentrację i energię?

detoks dopaminowy

Kognitywna higiena – zadbaj o mentalną równowagę w cyfrowym świecie

Wyobraź sobie poranek. Budzisz się, a Twoja ręka instynktownie sięga po telefon. Sprawdzasz wiadomości, maile, social media – wszystko to jeszcze przed pierwszą poranną kawą. Wydaje się niewinne, prawda? W końcu „tylko” przeglądasz informacje. Jednak Twój mózg już rozpoczął intensywną pracę: analizuje, filtruje, podejmuje decyzje. To jak rozpoczęcie maratonu bez rozgrzewki.

Co mówią badania?

Według badania Reviews.org Cell Phone Addiction Study, przeciętny użytkownik sięga po telefon 205 razy dziennie, czyli średnio co 7 minut. Dane pokazują znaczące różnice międzypokoleniowe w czasie spędzanym na smartfonie: przedstawiciele Pokolenia Z i Milenialsi spędzają na nim najwięcej czasu, Pokolenie X nieznacznie mniej – średnio 4 godziny i 54 minuty dziennie. Boomersi poświęcają telefonom około połowę tego czasu (3 godziny i 18 minut), a najstarsze pokolenie – zaledwie 1 godzinę i 16 minut. Ta ciągła interakcja z urządzeniem to nie tylko przerywanie innych czynności, ale również seria mikrodecyzji: co przeczytać, co pominąć, jak zareagować. Taki wzorzec użytkowania prowadzi do znaczącego zmęczenia poznawczego, często niezauważalnego dla samych użytkowników.

Porównajmy to z epoką sprzed smartfonów

Poranna kawa była momentem kontemplacji. Podróż do pracy dawała przestrzeń na uporządkowanie myśli. Przerwa na lunch oznaczała faktyczną przerwę, a nie kolejną sesję scrollowania. Te naturalne „przestoje” pełniły rolę mentalnych oddechów, pozwalając mózgowi na regenerację i przygotowanie do kolejnych wyzwań.

Dziś? Każda wolna chwila stała się okazją do konsumpcji informacji. To jak próba prowadzenia samochodu, jednocześnie przeglądając mapę, rozmawiając przez telefon i planując trasę na jutro. Nasz mózg, choć niezwykle wydajny, nie został zaprojektowany do takiego ciągłego multitaskingu.


Efekty częstego sięgania po telefon

Czujemy się przytłoczeni, mamy trudności z koncentracją, a nasze decyzje stają się coraz bardziej powierzchowne. Pod koniec dnia jesteśmy mentalnie wyczerpani, choć fizycznie mogliśmy nie zrobić zbyt wiele. To właśnie przeciążenie poznawcze – stan, w którym nasz umysł desperacko woła o przerwę.

W tym kontekście kognitywna higiena przestaje być luksusem, a staje się koniecznością – jak mycie zębów czy codzienny prysznic dla naszego ciała. To świadome praktyki i nawyki, które pozwalają naszemu umysłowi zachować równowagę w świecie nieustannych bodźców.

W kolejnych częściach przyjrzymy się praktycznym technikom i strategiom, które pomogą Ci odzyskać kontrolę nad swoim mentalnym dobrostanem. Bo tak jak dbamy o kondycję fizyczną, tak samo powinniśmy troszczyć się o higienę poznawczą – to inwestycja, która procentuje w każdym aspekcie naszego życia.

Bibliografia:

  1. Rubinstein, J. S., Meyer, D. E., & Evans, J. E. (2001). Executive control of cognitive processes in task switching. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 27(4), 763-797.
  2. Dai, H., Milkman, K. L., & Riis, J. (2014). The fresh start effect: Temporal landmarks motivate aspirational behavior. Management Science, 60(10), 2563-2582. https://pubsonline.informs.org/doi/10.1287/mnsc.2014.1901
  3. Tang, Y.-Y., Hölzel, B. K., & Posner, M. I. (2015). The neuroscience of mindfulness meditation. Nature Reviews Neuroscience, 16(4), 213-225. https://www.nature.com/articles/nrn3916
  4. Reviews.org. (2023). Cell Phone Addiction Study. https://www.reviews.org/mobile/cell-phone-addiction/
Kliknij aby ocenić!
[Głosów: 1 Średnia: 5]